ایران ما امروز با مجموعهای از بحرانهای داخلی و خارجی روبهروست؛ از تحریمهای اقتصادی، نوسانات انرژی و کمبود منابع، تا فشارهای اقلیمی و چالشهای زیستمحیطی. در چنین فضایی، توسعه پایدار به عنوان یک ضرورت راهبردی مطرح میشود و میتواند کلید ایجاد تابآوری اقتصادی و اجتماعی باشد. توسعه پایدار، تنها یک مفهوم محیطزیستی نیست؛ بلکه راهبردی […]
ایران ما امروز با مجموعهای از بحرانهای داخلی و خارجی روبهروست؛ از تحریمهای اقتصادی، نوسانات انرژی و کمبود منابع، تا فشارهای اقلیمی و چالشهای زیستمحیطی. در چنین فضایی، توسعه پایدار به عنوان یک ضرورت راهبردی مطرح میشود و میتواند کلید ایجاد تابآوری اقتصادی و اجتماعی باشد.
توسعه پایدار، تنها یک مفهوم محیطزیستی نیست؛ بلکه راهبردی جامع است که سه رکن اقتصادی، اجتماعی و محیطزیستی را با هم تلفیق میکند و کشور را در برابر بحرانهای تحمیلی مقاوم میسازد.
ایران برای عبور از چالشهای فعلی، نیازمند یک برنامه بلندمدت، هدفمند و یکپارچه است که همزمان فرصتهای رشد اقتصادی و عدالت اجتماعی را نیز فراهم آورد.
چالشهای پیش روی توسعه پایدار در ایران
علی رغم توسعه یافتگی صنایع جهان در ابعاد گوناگون، بسیاری از صنایع و زیرساختهای کشور هنوز به شیوههای سنتی متکی هستند. نبود هماهنگی میان سیاستهای صنعتی، انرژی و محیطزیست، کمبود منابع مالی و انسانی برای نوآوریهای سبز و محدودیت در فضاهای آزمایشی، از مهمترین موانع بر سر راه گذار پایدار هستند.
در این بین یکی از مشکلات اصلی، نگرش کوتاهمدت در سیاستگذاری و سرمایهگذاری است. بسیاری از تصمیمات اقتصادی در ایران بر بازده فوری متمرکزند و اثرات بلندمدت محیطزیستی یا اجتماعی آنها نادیده گرفته میشود. این رویکرد، نه تنها توسعه پایدار را کند میکند، بلکه آسیبپذیری اقتصاد را در برابر بحرانها افزایش میدهد.
از سویی شرکتها و بنگاهها هنوز بسیاری از روشهای نوآورانه و سبز را به دلیل مقاومت درونی یا کمبود انگیزه و حمایت، اجرا نمیکنند. در سطح جامعه نیز، کمبود آگاهی عمومی درباره اهمیت توسعه پایدار و مشارکت شهروندان در اجرای آن، مانعی جدی است.
فرصتها و مسیرهای پیشرفت
با وجود چالشها، بحرانها فرصتهایی بالقوه نیز ایجاد میکنند: ایران میتواند با سرمایهگذاری هدفمند در انرژیهای تجدیدپذیر، فناوریهای نوین، اقتصاد چرخشی و نوآوریهای اجتماعی، مسیر پیشرفت را کوتاهتر و کارآمدتر طی کند.
اگر تجربه سایر کشور ها را بررسی کنیم خواهیم دید شرکتها با پذیرش نوآوری سبز و ایجاد فرهنگ سازمانی مبتنی بر مسئولیت اجتماعی، قادر خواهند بود هم در رقابت بازار باقی بمانند و هم سهم خود را در ایجاد اقتصاد پایدار افزایش دهند. این مسیر، علاوه بر کاهش آسیبپذیری، امکان تولید ارزش اقتصادی و اجتماعی همزمان را فراهم میکند. به طور قطع توسعه پایدار بدون تلفیق رویکردهای فناوری و دادهمحوری محقق نمیشود. استفاده از ابزارهای دیجیتال و تحلیل دادهها میتواند مسیر نوآوریهای سبز را پایش، اصلاح و بهینه کند و تصمیمگیریها را تسریع نماید.
چه باید کرد؟!
می توان مجموعهای از راهکارهای کلان را برای تحقق توسعه پایدار در ایران پیشنهاد داد:
• ایجاد هماهنگی سیاستی و کلاننگر: دولت باید چارچوبهای حمایتی و قانونی برای بنگاههای سبز فراهم کند، شامل تسهیلات مالی، مشوقهای مالیاتی و تضمین دسترسی به منابع.
• سرمایهگذاری در نوآوری و فناوری: اختصاص منابع مالی و انسانی به پروژههای سبز و بهرهگیری از دادهمحوری و فناوری دیجیتال برای ارتقای چابکی و انعطافپذیری سازمانها.
• ترویج فرهنگ مسئولیت اجتماعی و نوآوری سبز: سازمانها باید محیطی فراهم کنند که کارکنان بتوانند ایدههای خود را آزادانه مطرح کنند و ریسک هوشمندانه تشویق شود.
• همکاری بینبخشی: ایجاد هماهنگی میان دولت، بخش خصوصی و جامعه مدنی برای اجرای راهکارهای جامع توسعه پایدار و کاهش آسیبپذیری اقتصاد.
• توانمندسازی نیروی انسانی: آموزش مهارتهای نوآوری، حل مسئله و مدیریت بحران و ایجاد امنیت روانی در محیط کار به عنوان رکن اصلی تابآوری سازمانها.
با اتخاذ رویکردی یکپارچه که توسعه پایدار، نوآوری و کارآفرینی اجتماعی را به هم پیوند دهد، میتوان اقتصاد مقاوم و فراگیری ایجاد کرد که توان مقابله با بحرانهای تحمیلی را داشته باشد و همزمان فرصتهای رشد اقتصادی و اجتماعی پایدار را فراهم آورد.
زمان آن رسیده است که از بحرانها به عنوان محرک نوآوری و تحول بهره برده و مسیر توسعه پایدار را با شتاب بیشتری دنبال کنیم.
* مدرس دانشگاه و پژوهشگر اقتصاد و مدیریت
کد مطلب ۲۱۵۵۷۱۲
- خرید ارزان بلیط هواپیما از ۹۰۰ ایرلاین رزرو ارزان ۱.۵ میلیون هتل در سراسر دنیا خرید آنلاین بلیط قطار با بهترین قیمت انواع تورهای مسافرتی، برای هر نوع سلیقه اخذ ویزای آنلاین ۵۰ کشور در کوتاهترین زمان صدور فوری انواع بیمه مسافرتی داخلی و خارجی
-
گذار به توسعه پایدار در ایران؛ موانع و فرصتها
-
تاکید رئیس دانشگاه تحصیلات تکمیلی هایتک کرمان بر اهمیت موضوع پژوهش
-
نمایشگاه بین المللی کتاب کرمان ۲۷ آذر آغاز می شود
-
توزیع ۲۶ هزار تن آرد در روستاهای آذربایجانغربی
-
جمعآوری و طرد ۱۰ نفر اتباع خارجی غیرمجاز در شهرستان فارسان
